Τι είναι Συναισθηματική Νοημοσύνη;

Τις τελευταίες δεκαετίες είναι ευρέως διαδεδομένη η έννοια της γνωστικής ικανότητας IQ δηλαδή του Intelligence Quotient το οποίο μετράει την ευφυΐα ενός ανθρώπου. Ωστόσο, την τελευταία πενταετία μια νέα έννοια η οποία απασχολεί πολλούς επιστήμονες και ερευνητές είναι αυτή της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ή όπως μεταφράζεται στην αγγλική γλώσσα Emotional Intelligence Quotient.

Αν κάνετε μια σύντομη αναζήτηση σε μεγάλες βάσεις δεδομένων επιστημονικών άρθρων παγκόσμιας εμβέλειας θα συνειδητοποιήσετε ότι υπάρχει πληθώρα επιστημονικών εργασιών που αναφέρονται σε θέματα Συναισθηματικής Νοημοσύνης (EQ). Σύμφωνα με τον Goleman η έννοια αυτή σχετίζεται με την ικανότητα των ανθρώπων να κατανοούν τα συναισθήματα τους αλλά και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων με σκοπό να διαχειρίζονται αποτελεσματικότερα τις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Η EQ αποτελείτε από 4 ικανότητες οι οποίες είναι η Αυτεπίγνωση δηλαδή η κατανόηση των συναισθημάτων μας, η Κοινωνική Επίγνωση δηλαδή η κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων, η Αυτοδιαχείριση ή Αυτορρύθμιση δηλαδή η σκέψη να προηγείται της πράξης και η Ορθή Διαχείριση Σχέσεων δηλαδή η χρήση συναισθημάτων για την δημιουργία διαπροσωπικών σχέσεων (Uhl-Bien, Schermerhorn & Osborn, 2016). Επομένως, η EQ με βάση τα παραπάνω γίνεται φανερό πως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ζωή και την καθημερινότητα μας καθώς σχετίζεται άμεσα με τον εργασιακό χώρο και τα συναισθήματα που έχουμε όταν βρισκόμαστε σε αυτόν. Πιο συγκεκριμένα, έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα τις διαπροσωπικές σχέσεις που έχουν με τους συναδέλφους τους, πιθανές συγκρούσεις-διαφωνίες που μπορεί να υπάρξουν, έχουν μεγαλύτερη απόδοση στην εργασία τους, έχουν λιγότερο άγχος και γενικότερα αντιμετωπίζουν ορθολογικότερα διάφορες καταστάσεις εντός της εργασίας τους(Magnano, Craparo & Paolillo, 2016).

Παραδείγματα που επιβεβαιώνουν αυτούς τους ισχυρισμούς υπάρχουν πολλά, ενδεικτικά θα γίνει αναφορά σε δύο. Το πρώτο αφορά εργαζόμενους των οποίων η φύση της εργασίας είναι ιδιαίτερα στρεσογόνα. Στην περίπτωση αυτή έχει αποδειχθεί ότι οι εργαζόμενοι με υψηλή EQ είχαν μεγαλύτερη ψυχική αντοχή και διαχειρίστηκαν καλύτερα το στρες που πήγαζε από την εργασία τους(Magnano, Craparo & Paolillo, 2016). Το δεύτερο παράδειγμα αφορά τους εργαζόμενους που ανήκουν στον κλάδο της εκπαίδευσης, οι οποίοι όταν έχουν υψηλά επίπεδα EQ, είναι πιθανό να προσανατολίζουν το μάθημα καλύτερα προς τις ανάγκες των μαθητών τους, καθώς μπορούν να κατανοούν τα συναισθήματα τους(Νέστορα, 2017).

Συνοψίζοντας, η EQ είναι μια έννοια ιδιαίτερα σημαντική, η οποία στους περισσότερους ανθρώπους είναι άγνωστη αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό επηρεάζει την εργασία τους. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι υπάρχει Οργανισμός* ο οποίος παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής και coaching σε ανθρώπους ώστε να αναπτύξουν ικανότητες EQ. Φυσικά, η έννοια αυτή δεν περιορίζεται μόνο στα εργασιακά πλαίσια αλλά επηρεάζει και ευρύτερα την ζωή του ανθρώπου στις διαπροσωπικές του σχέσεις.

Σημειώσεις:

*Ο Οργανισμός που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν την EQ ονομάζεται Golemanei. EI for Organisations και είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα https://golemanei.com/.

Βιβλιογραφία:

Uhl-Bien, M., Schermerhorn, R.J. & Osborn, R. (2016). Οργανωσιακή Συμπεριφορά, Εκδόσεις Πασχαλίδης, Αθήνα.

Magnano, P., Craparo, G. and Paolillo, A. (2016). Resilience and Emotional Intelligence: which role in achievement motivation. INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHOLOGICAL  RESEARCH, 9 (1), 9-20. http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S2011-20842016000100002

Νέστορα, Ι. (2017). «Σχολικό κλίμα και συναισθηματική νοημοσύνη εκπαιδευτικών ως προβλεπτικοί παράγοντες για την ψυχική ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών» (Πτυχιακή Εργασία). Ανακτήθηκε από: http://dspace.uowm.gr/xmlui/handle/123456789/568fbclid=IwAR0zxv6MRWfG6tyyi8i4HS3tLFTGG-JnIyIvA5KwxN2jL9Pl-CwWZbpiNhI

Τα πνευματικά δικαιώματα της φωτογραφίας ανήκουν στην google.

Τι είναι πραγματικά η ποίηση σήμερα;

Τι είναι η ποίηση; O Terry Eagleton σε ομιλία του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων είχε πει «είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να δώσει κανείς έναν ορισμό της ποίησης». Αρκετοί άνθρωποι ασχολούνται με την ποίηση και παρά την ενασχόλησή τους δεν έχουν βρει το βαθύτερο νόημα της και είμαι βέβαιος ότι δεν θα βρεθεί ποτέ! Πάντως, το μόνο σίγουρο είναι πως η ποίηση είναι ένα είδος τέχνης, ένα μέσο έκφρασης που χρονολογείται πριν από πάρα πολλά χρόνια. Βέβαια, είναι μια τέχνη που δεν εκτιμάται τόσο πολύ όσο η ενασχόληση με την μουσική και τα εικαστικά. Όπως είχε πει και ο Sir Ken Robinson σε μια διάλεξη του «υπάρχει ιεραρχία μέσα στις τέχνες ανά τον κόσμο. Tα εικαστικά και η μουσική συνήθως βρίσκονται ιεραρχικά πιο ψηλά στα σχολεία απ' ό,τι το θέατρο και ο χορός». Άραγε που είναι η ποίηση ως τέχνη; Ένα είδος υπό εξαφάνιση! Μπορούμε να κάνουμε μια παρομοίωση αυτής της ιεραρχίας μέσα από τα λόγια του Leonardo Da Vinci «ο ποιητής είναι κατώτερος από τον ζωγράφο στην απεικόνιση ορατών πραγμάτων και πολύ κατώτερος από τον μουσικό στην έκφραση αοράτων πραγμάτων».

Για να γράψεις ποίηση δεν χρειάζεται να είσαι δεξιοτέχνης, δεν χρειάζεται να είσαι επηρεασμένος από κάποιο παλιό ή σύγχρονο ποιητή! Κανείς από αυτούς τους ποιητές δεν επηρεάστηκε από κανένα. Η ποίηση δεν είναι να διδάσκεσαι μέσα από άλλους ποιητές πώς να τη γράψεις. Αν συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο, τότε θα έπρεπε να δώσουμε τα εύσημα στον  T.S. Eliot που είχε πει πως «οι ανώριμοι ποιητές μιμούνται. Οι ώριμοι ποιητές κλέβουν».

Όλοι γεννιόμαστε με κάποια ταλέντα και δυστυχώς το εκπαιδευτικό σύστημα είναι βασισμένο στην ταξική διάσταση και προωθεί τον ανταγωνισμό. Μέσα στην ίδια την εκπαίδευση υπάρχει ένας βασικός σκοπός: προετοιμάστε τον άνθρωπο να γίνει ένας αποτελεσματικός μελλοντικός εργαζόμενος μέσα από τα βασικά μαθήματα (π.χ. θετικές επιστήμες). Με πιο απλά λόγια, θέλουν αυτό που υποστηρίζει ο Michael W. Apple, να γίνει ο άνθρωπος παθητικό όν. Στόχος είναι να εξαλειφθεί κάθε ίχνος δημιουργικότητας, καθώς το κρυφό αναλυτικό πρόγραμμα προωθεί συγκεκριμένες αρχές, αξίες, συμπεριφορές και ιδεολογία. Δηλαδή πνίγει τον άνθρωπο μέσα σε τόσα πράγματα που δεν τον βοηθούν να εκφραστεί όπως θέλει. Πράγματα τα οποία βρίσκει λιγότερο ουσιαστικά.

Στην τέχνη δεν υπάρχει μέτρο σύγκρισης. Δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Δεν μπορούμε να πούμε ότι ο Σεφέρης είναι καλύτερος από τον Καρυωτάκη. Η ποίηση του καθενός είναι μοναδική στο είδος της και εκφράζει, όπως υποστηρίζει ο Sir Ken Robinson, «κομμάτια της ψυχής που κατ’ άλλα παραμένουν ανέγγιχτα». Αν θέλεις να ασχολείσαι με την ποίηση, πρέπει να μάθεις να την καλλιεργείς περισσότερο, γιατί η ποίηση είναι να βαδίζεις στο μονοπάτι της αυτογνωσίας.

Παρά ταύτα, η ποίηση έγινε μερικώς επάγγελμα. Ο Cyril Connolly είχε πει «καλύτερα να γράψεις για τον εαυτό σου και να χάσεις τον αναγνώστη, παρά να γράψεις για τον αναγνώστη και να χάσεις τον εαυτό σου». Μέσα σε λίγες λέξεις περιγράφεται αυτό που κατάφερε η ταξική διάσταση μέσω του ανταγωνισμού, δηλαδή να γράφει ο ποιητής για τον αναγνώστη και στο τέλος να χάνει όλο το νόημα του εαυτού του που είχε βρει μέσω της ποίησης.  Η ποίηση ως τέχνη δεν θα έπρεπε να είναι το μέσο της υλιστικής επιβίωσης, αλλά της εξύψωσης και της ολοκλήρωσης της ψυχής και του πνεύματος, γιατί η ίδια καλλιεργεί αυτά τα δύο και δημιουργεί έναν άνθρωπο με πιο ανοικτό πνεύμα. 

Πολλοί αυτοπροσδιορίζονται ως κριτικοί λογοτεχνίας, κρίνοντας έργα άλλων. Και σε αυτό το σημείο θέτω τα εξής ερωτήματα: Ποιος ο σκοπός να κρίνεις το έργο ενός ανθρώπου που μιλά μέσα από την ψυχή του; Ποιος σκοπός να δίνεις κατευθύνσεις σε έναν άνθρωπο για το πώς να βελτιώσει το ποιητικό έργο του; Άραγε το συναίσθημα και η σκέψη βελτιώνονται μέσα από συγκεκριμένες συμβουλές ή με το να δουλεύεις καλύτερα τον εαυτό σου; Άραγε ένας κριτικός λογοτεχνίας γνωρίζει καλύτερα τον ποιητή ως προσωπικότητα, διαβάζοντας την ποίηση του; Άραγε ο κριτικός λογοτεχνίας γνωρίζει τα βιώματα του ποιητή, διαβάζοντας την ποίησή του; Η απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις είναι ότι δεν υπάρχει κανένας αληθινός σκοπός και ότι κανένας άνθρωπος δεν γνωρίζει καλύτερα τον άλλον εκτός από τον ίδιο τον εαυτό του και μόνο. Απλώς, πρέπει να διατηρούμε την ταξική διάσταση, επειδή αυτή υποτίθεται φέρνει την ισορροπία. Όχι, φέρνει την ανισότητα! Ένας ποιητής δεν θα μπορούσε να μιλήσει για το έργο άλλων, ούτε να το συγκρίνει με το δικό του έργο. Θα έπρεπε να μιλάει για τη δική του ποίηση και μόνο αυτή.

Αντί να «ελευθερώνουμε» την ποίηση, την «σκλαβώνουμε» και την «υποβιβάζουμε», κρίνοντας και συγκρίνοντας τη. Στην ουσία υποβιβάζουμε τον ίδιο τον εαυτό μας, επειδή η ποίηση μιλά μέσα από εμάς, είναι οι σκέψεις μας, τα συναισθήματα μας κι όλα αυτά είναι που δημιουργούν την ιδέα μας για τον κόσμο. Μ’ άλλα λόγια, η ποίηση, σύμφωνα με τον Robert Frost, είναι «όταν ένα συναίσθημα έχει βρει τη σκέψη του και η σκέψη έχει βρει τις λέξεις». Όταν κρίνουμε και συγκρίνουμε την ποίηση, είναι σαν να «βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος».

Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι δεν υπάρχει τέλεια ποίηση όσο το να προσπαθείς να εκφραστείς, ενώνοντας τη σκέψη με το συναίσθημα.  Η γραφή του κάθε ποιητή είναι η «ταυτότητά» του και πρέπει να εκτιμάται, γιατί όταν τη διαβάζεις δεν κάνεις ένα απλό ανάγνωσμα, αλλά έρχεσαι σε επαφή με τον ποιητή, επικοινωνείς μαζί του σ’ ένα άυλο επίπεδο, σ’ ένα επίπεδο που λίγοι μπορούν να κατανοήσουν πραγματικά! Είναι αυτό που λέει ο Carl Sandburg «το ανοιγοκλείσιμο μιας πόρτας, αφήνοντας αυτούς που κοιτάζουν να μαντέψουν τι ήταν αυτό που φάνηκε για μια στιγμή».

Κωνσταντίνος Ν. Μαντζίκος, Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

Η φωτογραφία ανήκει σε δικαιώματα της Google. 

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα της Θεσσαλίας, "Ελευθερία"

 

Αφιέρωμα στο συγγραφικό έργο των Επιστημόνων της Διοίκησης & Οικονομίας

Διαχρονικά οι Επιστήμες της Διοίκησης και Οικονομίας συνετέλεσαν σημαντικό ρόλο στην λειτουργία των κρατών και των επιχειρήσεων παγκοσμίως. Πάνω στις θεωρίες αυτών των Επιστημών άρχισε να διαμορφώνεται ο κόσμος σε αυτό που είναι σήμερα. Έτσι, γίνεται φανερός ο καταλυτικός ρόλος και η προσφορά τους στην κοινωνία και τις επιχειρήσεις.

Οι πρώτοι επιστήμονες που άρχισαν να μελετούν συστηματικά την Επιστήμη της Οικονομίας και να γράφουν οικονομικά συγγράμματα ήταν διανοούμενοι όπως ο Adam Smith και ο Karl Marx. Κάνοντας μια γρήγορη αναδρομή στο έργο τους παρατηρούμε ότι ο Adam Smith δικαιωματικά θεωρείται ο θεμελιωτής της Οικονομικής Επιστήμης καθώς το έργο του άσκησε έντονη επιρροή πάνω στην οικονομική σκέψη των τελευταίων αιώνων. Από την άλλη ο Karl Marx ανέπτυξε θεωρίες σχετικά με την πάλη ανάμεσα στις δύο κοινωνικές τάξεις, θεωρώντας ότι τα αγαθά θα πρέπει να διανέμονται σωστά στους εργαζόμενους. Μεταγενέστεροι οικονομολόγοι βασιζόμενοι στις θεωρίες αυτές, ανέπτυξαν και διαμόρφωσαν καινούργια μοντέλα και θεωρίες φτάνοντας μέχρι το σήμερα όπου η Επιστήμη της Οικονομίας έχει εδραιωθεί και υπάρχουν πλέον εκατοντάδες βιβλία Οικονομικών. Σπουδαίοι επιστήμονες της νεότερης εποχής με έντονο συγγραφικό έργο είναι ο Joseph Stiglitz, ο Paul Samuelson και ο Gary Becker, οι οποίοι μεταξύ άλλων μελέτησαν θέματα που αφορούσαν την καταναλωτική συμπεριφορά, τη δημόσια οικονομία, τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, τον οικονομικό κύκλο και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Παρόλα αυτά το έργο των παραπάνω επιστημόνων-συγγραφέων σε μεγάλο βαθμό βασιζόταν σε θεωρητικές προσεγγίσεις. Επομένως, έρχεται η Επιστήμη της Διοίκησης να μετατρέψει όλες αυτές τις θεωρίες και μοντέλα σε καλές πρακτικές εντός των επιχειρήσεων. Την σημερινή εποχή ο καθένας μας μπορεί να αναζητήσει πλειάδα συγγραμμάτων τα οποία αναφέρουν αναλυτικές μεθοδολογίες, στρατηγικά εργαλεία και μοντέλα, που έχουν δημιουργηθεί από πολύ αξιόλογους επιστήμονες της Διοίκησης και τα οποία μπορούν να βοηθήσουν νέους επιχειρηματίες να αποκτήσουν γνώσεις σχετικές με την επιχειρηματικότητα. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να αναφέρω ως παράδειγμα τον Steve Jobs, ιδρυτής της Apple, ο οποίος θεωρείται ένας ιδιαίτερα πετυχημένος επιχειρηματίας και για αυτό τον λόγο έχουν γραφτεί πολλά βιβλία για εκείνον. 

Καταλήγοντας, αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό από όλα όσα αναφέρθηκαν είναι η σημαντική συμβολή των Επιστημών της Διοίκησης & Οικονομίας στο σύγχρονο κόσμο. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από το τεράστιο συγγραφικό έργο που υπάρχει στον πλανήτη πάνω σε αυτό το γνωστικό αντικείμενο τις τελευταίες δεκαετίες. Για αυτό, πρέπει να σεβόμαστε και να αναγνωρίζουμε το έργο αυτών των επιστημόνων οι οποίοι δίνουν το φωτεινό παράδειγμα στους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με αυτό το επιστημονικό πεδίο.

Προτεινόμενα βιβλία:

Έρευνα για την φύση και τα αίτια του πλούτου των Εθνών, του Adam Smith

Το Κεφάλαιο, του Karl Marx

ΕΥΡΩ: Πως ένα κοινό νόμισμα απειλεί το μέλλον της Ευρώπης, του Joseph Stiglitz

Βάσεις της οικονομικής ανάλυσης, του Paul Samuelson

Economic Theory, του Gary Becker

Steve Jobs: η επίσημη βιογραφία, του Isaacson Walter

Πηγές:

Ιντζεσίλογλου, Ν. Γ. (2014). Κοινωνία και Νέα Τεχνολογία. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σάκκουλα.

Εφημερίδα Καθημερινή

Τα πνευματικά δικαιώματα της φωτογραφίας ανήκουν στην google.