Αναδρομή στην Ελληνική Επανάσταση του 1821

«Ο Θεός υπέγραψε τη λευτεριά της Ελλάδος, και δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του»

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770-1843)

Εισαγωγή

 

Σαν σήμερα το 1821 ανήμερα του Ευαγγελισμού ο ελληνικός λαός μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς αποφασίζει να ορθώσει το ανάστημα του και να διεκδικήσει την ελευθερία του. Η 25η Μαρτίου του 1821 είναι μια ιστορική ημέρα για την χώρα μας καθώς αποτελεί την αρχή του αγώνα για την ανεξαρτησία του έθνους.

Το έναυσμα για την έναρξη του Αγώνα, ο οποίος διήρκεσε από το 1821-1829 έδωσε η επαναστατική προκήρυξη που κυκλοφόρησε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στο Ιάσιο, στις 24 Φεβρουαρίου 1821. Αρχικά, μπορεί η επανάσταση στην Μολδοβλαχία να μην είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα αλλά οι Έλληνες του Μοριά1 που ως τότε δεν είχαν πολεμική εμπειρία απέδειξαν περίτρανα πως με την δύναμη της ψυχής, το σθένος και την μαχητικότητα τους μπόρεσαν να νικήσουν τον πολυάριθμο Τουρκικό στρατό.

Λόγω του γεωγραφικά δυσπρόσιτου Μοριά η Επανάσταση εδραιώθηκε σε εκείνη την περιοχή με επαναστατικές εστίες να υπάρχουν επίσης στην Ρούμελη2 και σε κάποια νησιά του Αιγαίου. Οι δυνάμεις των επαναστατών απαρτίζονται από αγωνιστές οι οποίοι ήταν υπό την αιγίδα κάποιου οπλαρχηγού, ο οποίος συντόνιζε τις ενέργειες τους.

Περίοδος 1821-1824

Από το 1821-1824 οι Έλληνες σημειώνουν αξιοσημείωτες επιτυχίες, καταλαμβάνοντας πολλές πόλεις και στρατηγικές θέσεις του εχθρού. Ο Τουρκικός στρατός σε μια προσπάθεια αντεπίθεσης επιθυμεί να καταπνίξει την Επανάσταση αλλά οι αγωνιστές υπό τις οδηγίες οπλαρχηγών όπως ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και ο Μάρκος Μπότσαρης προβαίνουν σε σπουδαία αντίσταση με σημαντικές μάχες να διεξάγονται σε περιοχές όπως η Αλαμάνα, η Γραβιά και τα Βασιλικά. Ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα αυτής της περιόδου είναι η άλωση της Τριπολιτσάς3 στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 από τις επαναστατικές δυνάμεις του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, η οποία ήταν το διοικητικό κέντρο του Μοριά. Επίσης, σημαντική ήταν και η συμβολή του ελληνικούς στόλου στο Αιγαίο ο οποίος υπό τον Κωνσταντίνο Κανάρη και τον Ανδρέα Μιαούλη εμπόδιζε τα ναυτικά σχέδια των Τούρκων και υποστήριζε τις επιχειρήσεις των πεζικών τμημάτων μας. Επιπρόσθετα, θα ήταν άδικο να παραλείπαμε να αναφέρουμε τις μεγάλες γυναικείες προσωπικότητες της Επανάστασης, όπως η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένους, οι οποίες συνέβαλλαν τα πάντα στον Αγώνα.

Παρόλα αυτά ο τουρκικός στόλος το Πάσχα του 1822 καταλαμβάνει την Χίο και διαπράττει ανελέητες σφαγές στους αμάχους του νησιού, προκαλώντας έτσι την συγκίνηση των Ευρωπαϊκών κρατών τα οποία μέχρι τότε δεν ήταν υπέρ της Επανάστασης. Ταυτόχρονα, την ίδια περίπου περίοδο ο Δράμαλης προέλαβε στον Μοριά μαζί με 30.000 στρατιώτες σπείροντας τον πανικό. Αλλά, η σπουδαία προσωπικότητα του Θ. Κολοκοτρώνη καταφέρνει να συσπειρώσει τους Έλληνες και μαζί με άλλους οπλαρχηγούς όπως ο Παπαφλέσσας και ο Νικηταράς πετυχαίνουν να συντρίψουν τον στρατό του Δράμαλη στα Δερβενάκια της Αργολίδας (25-28 Ιουλίου 1822), μετά από μια πανέξυπνη στρατηγική που ακολουθήθηκε.

Περίοδος 1825-1827

Ωστόσο, η συνέχεια δεν ήταν το ίδιο καλή και συγκεκριμένα την περίοδο 1825-1827 λόγω των εσωτερικών διενέξεων και του εμφυλίου που ήταν σε εξέλιξη με αποκορύφωμα την φυλάκιση πρωτοκλασάτων προσωπικοτήτων της Επανάστασης όπως ο Θ. Κολοκοτρώνης έδωσα το δικαίωμα στον Ιμπραήμ, θετό γιο του Μοχάμετ Άλι της Αιγύπτου, στους πρώτους μήνες του 1825 να αποβιβαστεί ανενόχλητος στον Μοριά. Ο τακτικός στρατός που διέθετε ήταν πολύ ισχυρός, άρτια οργανωμένος και αποτελούνταν από Ευρωπαίους αξιωματικούς με μεγάλη πολεμική πείρα. Ο μόνος που στάθηκε εμπόδιο στην προέλαση του ήταν ο Παπαφλέσσας με τους λιγοστούς ηρωικούς επαναστάτες που τον ακολούθησαν στην γνωστή σε όλους μάχη στο Μανιάκι στις 20 Μαΐου 1825, χωρίς όμως να καταφέρει να τον αναχαιτίσει. Σταδιακά η Επανάσταση κινδύνευε να καμφθεί, με αποκορύφωμα την πολιορκία του Μεσολογγίου η οποία έληξε τη νύχτα της 10ης προς την 11η Απριλίου 1826 με την ηρωική έξοδο των πολιορκημένων Ελλήνων και τον θάνατο του Καραϊσκάκη στις 23 Απριλίου 1827, με αποτέλεσμα την κατάληψη της Ακρόπολης.

Στο σημείο αυτό επενέβησαν έμπρακτα για πρώτη φορά οι Ξένες Δυνάμεις αποτελούμενες από τις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία, οι οποίες άλλαξαν στάση ως προς την Ελληνική Επανάσταση και επιδίωκαν πλέον την ειρήνη στην περιοχή του Μοριά. Έτσι, έστειλαν αγγελιοφόρο προς τον Ιμπραήμ για παύση του πυρός αλλά εκείνος επέλεξε να βυθίζει την βάρκα που τον μετέφερε με αποτέλεσμα ο στόλος των Ξένων Δυνάμεων να συντρίψει τον στρατό του στην περίφημη ναυμαχία του Ναυαρίνου στις 20 Οκτωβρίου του 1827.

Επίλογος

Πλέον είχαν μπει οι βάσεις για την ανεξαρτησία της Ελλάδας, η οποία επισημοποιήθηκε με το Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους που υπογράφτηκε από τις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία στις 3 Φεβρουαρίου του 1830 στο Λονδίνο. Έτσι, τα σύνορα της Ελλάδας εκτείνοντας πια ως την Νότια συνοριακή γραμμή που όριζαν οι ποταμοί Αχελώος και Σπερχειός, υπό τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.

Παρόλα αυτά οι μεγάλες φυσιογνωμίες της Επανάστασης που έδωσαν την ζωή και την περιουσία τους για την Ανεξαρτησία της πατρίδας μας στο τέλος δεν έλαβαν σωστή μεταχείριση από το κράτος. Ενδεικτικά αναφέρουμε την εις διπλούν φυλάκιση του Θ. Κολοκοτρώνη, την δολοφονία του Ο. Ανδρούτσου από συνεργάτες του Μαυροκορδάτου στις φυλακές της Ακρόπολης, τον θάνατο της Μ. Μαυρογένους που απεβίωσε στην Πάρο από πείνα και εξαθλίωση ενώ είχε δαπανήσει όλη την περιουσίας της στον αγώνα, την δολοφονία της Λ. Μπουμπουλίνας μέσα στο σπίτι της από συμπατριώτες της αλλά και ο Νικηταράς που τυφλώθηκε από τα πολλά βασανιστήρια που του έγιναν την περίοδο του Όθωνα. Τελειώνοντας, αυτή η αναφορά αποδεικνύει την αχαριστία των πολιτικών εκείνης της εποχής και γενικότερα του ελληνικού κράτους προς τους πραγματικούς αγωνιστές της Επανάστασης. Τόσα χρόνια μετά και όπως φαίνεται δεν έχει αλλάξει κάτι καθώς η ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχει δείξει ότι οι εμφύλιες διαμάχες ήταν αυτές που κατέστρεψαν την χώρα μας!

Σημειώσεις

1. Μοριάς ονομαζόταν η ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου.
2. Ρούμελη ονομαζόταν η ευρύτερη περιοχή της Στερεάς Ελλάδας.
3. Τριπολιτσά αποκαλούνταν τότε η σημερινή πρωτεύουσα του Νομού Αρκαδία, Τρίπολη.
4. Το ακόλουθο video παρουσιάσει συνοπτικά μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα την πορεία της επανάστασης: https://www.youtube.com/watch?v=A-ZPm_OpUI4
5. Στον ακόλουθο σύνδεσμο μπορείτε να δείτε το άδοξο τέλος των ηρώων του 1821:https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=5ICfT5_d_2E&feature=emb_logo

Βιβλιογραφία

Festas, M. (2017). Review of: «ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ» ΚΑΙ 1821, Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗ, Αθήνα: Πεδίο 2016. The Historical Review/La Revue Historique, 14, 248-251.

 
Κουχτσόγλου, Γ. (1976). Εγκυκλοπαίδεια: Ο σύμβουλος των νέων (Τόμος 4). Αθήνα: ΑΤΛΑΣ
25η Μαρτίου 1821: Η (ανά)γέννηση μιας πατρίδας [Το Βήμα] (2020, Μάρτιος 23). Ανακτήθηκε από https://www.tovima.gr /2020/03/21/vimagazino/25i-martiou-1821-i-anagennisi-mias-patridas/

 
Έδωσαν τα πάντα για την ελευθερία της πατρίδας. Δείτε τι απέγιναν οι ήρωες της Επανάστασης του 1821 [dinfo.gr] (2020, Μάρτιος 24). Ανακτήθηκε από https://www.dinfo.gr/

Τα πνευματικά δικαιώματα των φωτογραφιών ανήκουν στην google.