Μελετώντας την παρεκκλίνουσα συμπεριφορά

Τι είναι η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά; Πώς ορίζεται από τους κοινωνιολόγους και πώς σχετίζεται με τους μαθητές;

Σύμφωνα με την Κοινωνιολογία έχουν δημιουργηθεί διαφορετικές απόψεις και ρεύματα γύρω από το θέμα της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς καθώς και στο πώς αυτή ορίζεται. Μπορούν λοιπόν να διακριθούν δύο κύριες κατηγορίες, η μία έχει δεχτεί επιρροές από τη θετικιστική προσέγγιση και η άλλη από την εποικοδομηστική.

Εν συντομία, η θετικιστική προσέγγιση υποστηρίζει πως η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά είναι απόλυτα πραγματική, η αντικειμενιστική άποψη ότι η συμπεριφορά αυτή είναι κάτι παρατηρήσιμο και τέλος η ντετερμινιστική πώς είναι προϊόν κάποιας αιτίας. Από την άλλη η εποικοδομηστική προσέγγιση, αποτελείται από τη σχετική άποψη, δηλαδή η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά είναι μία ετικέτα, την υποκειμενιστική άποψη, όπου η παρέκκλιση είναι υποκειμενική εμπειρία και η εθελοντιστική άποψη όπου την χαρακτηρίζει ως εκούσια και αυτόβουλη πράξη.

Ο ταλανισμός αυτός των κοινωνιολόγων στον ορισμό της συμπεριφοράς αυτής δημιουργείται λόγω της διαφωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Σύμφωνα με μελέτη του L.Simmons (1965), το δείγμα του απάντησε πως παρεκκλίνον είναι: ο αλκοολικός, ο ναρκομανής, ο δολοφόνος, ο ψυχικά και σωματικά ασθενής, ο ανάπηρος, ο διαζευγμένος και ούτω καθεξής. Ήταν 252 διαφορετικές απαντήσεις που δόθηκαν από το δείγμα της μελέτης αυτής.

Διαπιστώνουμε λοιπόν, πως η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά είναι εκείνη που διαφέρει από τα καθιερωμένα, εκείνη που ξεφεύγει από το «φυσιολογικό», από τα πλαίσια που εμείς θέτουμε ή η κοινωνία. Έτσι είναι και στο σχολείο, όπου είναι η μικρογραφία της κοινωνίας. Μαθητές και εκπαιδευτικοί στιγματίζονται καθημερινά με τη δράση τους.

Σχετικά με τους μαθητές όμως, εκείνος που φωνάζει, βρίζει, δεν προσέχει στο μάθημα, δεν έχει «τρόπους» ετικετοποιείται με τον όρο παρεκκλίνον. Δεν προσαρμόζεται δηλαδή σε αυτό που ο εκπαιδευτικός, ο διευθυντής, το σχολείο, η οικογένεια και η κοινωνία γενικότερα θεωρεί ότι «πρέπει» να κάνει στην ηλικία του. Πολλές φορές σε συζητήσεις με γονείς και εκπαιδευτικούς ακούμε να αναφέρονται οι συμπεριφορές μαθητών όπου μιλούν άσχημα, αντιμιλούν, χτυπούν, ασκούν εκφοβισμό, κάνουν ζημιές, κυρίως υλικές.

Σίγουρα όλα αυτά κρύβουν μία δόση αλήθεια, αλλά και μύθου. Ας μη ετικετοποιούμε συμπεριφορές και ανθρώπους. Μη επιζητούμε μαθητές στρατιωτάκια, ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα. Οι μαθητές μας είναι ζωντανοί οργανισμοί, είναι άνθρωποι όπως και εμείς. Ας αναζητήσουμε καλύτερα βαθύτερες αιτίες όσων ονομάζουμε παρεκκλίνουσες συμπεριφορές.

Βοηθάμε τους μαθητές μας, τους συνανθρώπους μας και όσους μας έχουν ανάγκη με κάθε δυνατό τρόπο. Μη βιαστείτε να χαρακτηρίσετε και να κατονομάστε. Με τον στιγματισμό δεν μειώνουμε την παρεκκλίνουσα συμπεριφορά ίσα ίσα που την ενισχύουμε.

της Λάλου Σπυριδούλα Μαρία, Εκπαιδευτικού και συντάκτρια της σελίδας Teacher's Blog

Σημείωση: 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην ιστοσελίδα Teacher's Blog και βρίσκεται στον εξής σύνδεσμο: 

https://lalouspiridoula.blogspot.com/2020/04/blog-post_9.html?fbclid=IwAR0iZ6Or_8fWtqLRNmaYkJ_lQP1hz4BHIBm7z9Et7DQg8WSWaQd0z2fBeq0

Πηγές:

«Παρεκκλίνουσα συμπεριφορά», Alex Thio, εκδόσεις ίων ΕΛΛΗΝ

L.Simmons (1965)